در قانون مدنی ایران، زن مالک مهریه محسوب می‌شود و می‌تواند هر زمان که بخواهد آن را مطالبه کند. حتی اگر هنوز زندگی مشترک آغاز نشده باشد، مهریه از لحاظ حقوقی قابل وصول است. مهریه می‌تواند به شکل نقدی، سکه، ملک، طلا، وجه نقد یا هر نوع مال دیگری تعیین شود، مشروط بر اینکه مشروع و دارای ارزش اقتصادی باشد.

در صورت مطالبه مهریه، زن می‌تواند از طریق دادگاه خانواده یا اداره اجرای ثبت اقدام کند. اگر مهریه سکه یا مالی با ارزش مشخص باشد، از طریق اجرای ثبت قابل پیگیری است که معمولاً روشی سریع‌تر و بدون نیاز به رسیدگی قضایی خواهد بود. در غیر این صورت، از طریق دادگاه خانواده، با ارائه دادخواست مطالبه مهریه، مراحل دادرسی طی خواهد شد.

قانونگذار در برخی موارد برای حمایت از مردانی که توانایی مالی کافی ندارند، تقسیط مهریه را در نظر گرفته است. به این معنا که اگر مرد ثابت کند توان پرداخت یک‌جای مهریه را ندارد، دادگاه با توجه به وضعیت مالی او، حکم به پرداخت اقساطی مهریه می‌دهد.

مهریه تحت تأثیر شرایط اقتصادی و اجتماعی جامعه نیز قرار گرفته است. در بسیاری از موارد، از مهریه به‌عنوان ضمانتی برای پایبندی به تعهدات زناشویی یا حتی ابزاری برای حمایت حقوقی زن استفاده می‌شود. با این حال، استفاده صحیح از این حق نیازمند مشاوره دقیق حقوقی و شناخت رویه‌های قانونی است.